رهبر فقید انقلاب و پهلوی ها
۱. نظامی که آیت الله خمینی به ویژه در نوفلوشاتو وعده داد با مفهموم انتخابات پیوندی ناگسستنی یافته بود. زیرا در گفتمان او "غیرقانونی بودن" مهمترین خصلت رژیم شاه بشمار می رفت. وی به کرات می گفت که رضا شاه از ابتدا با زور و قلدری و کودتا و با کنار زدن قانون اساسی مشروطیت روی کار آمد و نتیجه می گرفت که سلطنت پهلوی ریشه در قانون یعنی در مجلس موسسانی منبعث از انتخابات آزاد مردم ندارد. همین استدلال مبنای گفتمان وی را درباره ضرورت حاکمیت قانون و برپایی انتخابات آزاد تشکیل میداد.
۲. دلیل دوم رهبر فقید انقلاب در لزوم سرنگونی رژیم شاه عملکرد "استبدادی" و "ضداسلامی" و از نگاه وی "سراسر فساد" و "ایران بر باد ده" پهلویها بود. این ادعا ماهیتی سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و دینی داشت و مناقشهانگیزترین سخن وی بود.
۳. سومین برهان او که جاودانه است و میتواند راه بر هر شکلگیری هر نوع استبدادی، حتی به اسم اسلام ببندد، این بود که فرض کنیم رضا شاه با مجلس موسسانی قانونی و بر اساس انتخاباتی آزاد به سلطنت رسید. حتی فرض کنیم که محمدرضا شاه نیز کارنامه قابل قبولی در اداره و پیشرفت کشور دارد، اما طبق قانون اساسی، سلطنت موهبتی است الهی که ملت به فردی اعطا میکند. ملت ایران اکنون محمدرضا پهلوی را نمیخواهد و مایل نیست که سلطنت را به او تفویض کند. پس او طبق قانون اساسی چاره ای جز کنارهگیری از سلطنت و قدرت ندارد.
براساس سخن درخشان بنیانگذار جمهوری اسلامی پدران و مادران حق ندارند نظام سیاسی مطلوب خود را بر فرزندان خویش تحمیل کنند و هر نسلی خود باید درباره مقدرات خویش تصمیم بگیرد. آیتالله خمینی در اینجا استدلال "فقهی" و "ولایی" نمی کرد، بلکه می گفت حق "تعیین مقدرات هر نسل به انتخاب خود"، "عقلانی" و "فطری" است و از حقوق "مسلم"، "بدیهی" و "اولیه" هر نسلی محسوب میشود.
راهبرد "میزان رای ملت است" بر پایه چنین منطقی شکل گرفت. ملت را نیز نه قشر و گروه خاصی، که همین مردم کوچه و بازار یعنی "همین مردم بالفعل" تعریف میکرد تا سخنگویی جز خود ایرانیان زنده و صاحب رای نداشته باشد.
به این ترتیب انتخابات بخشی تفکیکناپذیر از گفتمان رهبر انقلاب و بنیانگذار نظام برآمده از آن شد. به نحوی که اگر جمهوری اسلامی اقدام به ایجاد مجلس خبرگان تدوین قانون اساسی و تشکیل دولت و مجلس بر اساس انتخابات آزاد مردم مطابق آن قانون نمیکرد، آشکارا خلف وعده مرتکب میشد.
*منتشر شده در ماهنامه ایران فردا شماره ۳۷