سید مصطفی تاجزاده
فعال سیاسی اصلاح طلب مانند بسیاری از جوانان انقلابی دهه پنجاه از خوانندگان کتابهای شریعتی و مطهری بود.
وی در گفتگو با «سازندگی »
از سیر مطالعاتی خود پس از انقلاب و تاثیرات آن می‌گوید.
❓از مقطعی که وارد حوزه سیاسی و فرهنگی شدید ( مثلا دوره داشنجویی یا دبیرستان) سیر مطالعاتی شخصی برای خود داشتید؟آیا این سیر را بنا بر علاقه شخصی بود یا توصیه مرجع خاص، سازمان یا دانشگاه؟
✅از زمانی که وارد فعالیت‌های سیاسی شدم کتابهای خاصی را برای مطالعه انتخاب کرده‌ام اگر چه به معنای دقیقه کلمه نمی‌توانم بگویم سیر مطالعاتی مشخصی داشته‌ام. اما واقعیت این است که هر کتابی را نمی‌خواندم و کتابهای خاصی را که در حوزه علاقه من قرار داشت، مطالعه می‌کردم.
❓اولین کتاب‌هایی که در شکل گیری ذهنیت و تفکر سیاسی و اجتماعی شما چه بود و اثر چه نویسندگانی بود؟ چه نکاتی از آن را هنوز در خاطر دارید و در تحلیل‌ها و حتی شخصیت شما نقش داشته است؟
✅اولین کتبی که در شکل گیری ذهنیت من موثر بود عمدتا کتابهای نوشته دکتر شریعتی بود. در سال ۱۳۵۴ که دیپلم گرفتم از مطالعه آنها مسائل زیادی آموختم و در تکویم شخصیت و نگاهم اثرات عمیق بر جا گذاشت. البته بعدها با مطالعه کتابهای دیگر متفکران به ویژه استاد مطهری بخش‌هایی از آن مطالعات تعدیل و در حقیقت تکمیل و غنی شد.
❓اصولا تا چه حد مطالعه و سیر مطالعاتی را در شکل دادن به شخصیت سیاستمداران تاثیرگذار می‌دانید؟ این مطالعات در برابر واقعیت‌های سیاسی و ساختاری و مجادلات جناحی و...تاب مقاومت دارد؟
✅دنبال کردن سیر مطالعاتی بر شخصیت همه شهروندان و از جمله بر سیاستمداران تاثیر دارد. اگر درست انتخاب شود می‌تواند به انسان در درک واقعیت‌های سیاسی و اجتماعی جامعه و درک و تحلیل انسان کمک کند. چنین دیدی می‌تواند افراد را در قرار گرفتن در مسیر راه حل‌های واقع بینانه یاری کند.
❓در کدام دوره ای از زندگی خود کتابهای بیشتری خوانده‌اید؟ آیا این روند ضعیف یا متوقف شد؟
✅من دو دوره کتابهای زیادی مطالعه کردم. یکی در سال‌های پس از ۶۸ که جنگ به پایان رسیده بود و من از معاونت آقای خاتمی در وزارت ارشاد استعفا دادم. در آن دوره به دنبال درس رفتم و پس از یک وقفه حدودا ۱۴ ساله به دانشگاه بازگشتم و رشته علوم سیاسی را در دانشگاه تهران از ابتدا شروع کردم. در آن دوره کتابهای زیادی خواندم. در دوم خرداد ۷۶ این روند متاسفانه متوقف شد چون دوباره مسئولیت اجرایی گرفتم. این توقف تا سال ۸۴ ادامه یافت. در سال ۸۴ بار دیگر به مطالعه جدی رو آوردم. پس از اینکه در سال ۸۸ به زندان افتادم، در آن هفت سال حبس کتابهای بسیاری خواندم و مشابه دوران پس از جنگ فرصتی استثنایی برای مطالعه برایم فراهم شد.
✅در این سالها کتابهای زیادی خواندم اما در این دوره در کنار کتابهای سیاسی و تاریخی به سراغ رمان هم رفتم و رمان‌های زیادی خواندم و با آن ژانر ارتباط برقرار کردم. البته بیشتر رمان‌های کلاسیک را مطالعه کردم و از آنها بهره بردم.
❓تا چه حد کتاب‌هایی که در حوزه اندیشه سیاسی، جامعه شناسی، اقتصاد سیاسی، علوم سیاسی منتشر می‌شود( ترجمه یا تالیف) در حوزه عمل سیاسی کاربرد دارد؟
✅حتما کتاب‌هایی که در زمینه‌های مختلف ترجمه می‌شود، مفید است و من هم از این کتب استفاده زیادی کرده و می کنم. به ویژه در حال حاضر که بسیاری از متون کلاسیک سیاسی ترجمه شده یا در حال ترجمه است. این به رشد اندیشه سیاسی در جامعه ما کمک می‌کند.
❓ فضای مجازی تا چه حد بر شکل مطالعات شما تاثیر داشته است؟ قبلا بیشتر کتاب می‌خواندید یا حالا ؟ نظر شما درباره کتابهای صوتی یا pdf چیست؟
✅متاسفانه از زمانی که از زندان آزاد شده‌ام با اینکه مسئولیت اجرایی هم نداشته‌ام و علی القاعده باید فرصت بیشتری برای مطالعه داشته باشم اما بخش عمده وقت من صرف فضای مجازی شده است؛ هم در مطالبی که می‌نویسم و هم مقاله‌هایی که در آن مطالعه می‌کنم.
✅اما دو کتابی که پیشنهاد می‌کنم یکی «انسانیت (تاریخ اخلاقی سده بیستم) » نوشته جاناتان گلاور ترجمه افشین خاکباز است و دیگری «دیدگاه‌های آخوند خراسانی و شاگردانش»نوشته آقای اکبر ثبوت که متاسفانه اجازه انتشار پیدا نکرده است، اما فایل pdf آن در کانال تلگرامی من به نام «فردای بهتر» به اشتراک گذاشته شده است و علاقه‌مندان می‌توانند به آن مراجعه کنند.
✅کتابهای صوتی هم بسیار خوب است و خودم اخیرا شروع کرده‌ام و این امکان را یافته ام که از فرصت‌ها بیشتر استفاده را کنم و کتابهای صوتی را بشنوم.
